STOGODIŠNJICA VELIKOG RATA: Srpska vojnička groblja zaboravljena, leševi rasuti po svetu (VIDEO)
Nekoliko hiljada srpskih vojničkih grobalja nalazi se u 50 država širom sveta, a čak nekoliko desedtina u Makedoniji, a o njima, nažalost, niko ne brine. Čak ni činjenica da su ovi junaci poginuli u Prvom svetskom ratu ne utiče na to da se bar u stogodišnjici obeležavanja Velikog rata napišu njihova imena na njihove spomen ploče
Kao narod koji je često ratovao, ne treba da nas iznenadi činjenica da se oko 6.000 srpskih vojničkih grobalja nalazi se u 50 država širom sveta, od kojih samo u Makedoniji ima ih nekoliko desetina. Međutim, ni u godini u kojoj se obeležava stotinu godina od Prvog svetskog rata, ništa se ne radi po pitanju njihovog uređenja.
O mnogim grobljima, iako predstavljaju spomenike kulture i stari su preko jednog veka, niko ne brine. O srpskom vojničkom groblju na periferiji Bitolja, brinu jedino predstavnici Srpsko-makedonskog društva. O tome da su ovi junaci zagazili u zaborav svedoče i metalni krstovi na njihovim grobovima, na kojima nema imena - već samo brojeva.
Predsednik Srpsko-makedonskog društva Dragiša Strahinjić procenjuje da bi relativno brzo mogla da se saznaju njihova imena.
- To zavisi od arhive. Ako su složni i ako otvore dokumenta, to je za mesec dana - kaže Strahinjić za RTS i poručuje Beogradu da se oduži Soluncima.
Iznad se nalazi kosturnica u kojoj su posmrtni ostaci 4.400 srpskih vojnika stradalih u Gorničevskoj bici, jednoj od najznačajnijih za proboj Solunskog fronta, i kosti ratnika iz Balkanskih ratova. Na prostoru od Bitolja do Kajmakčalana ima oko 75 pukovskih grobalja srpskih neznanih junaka.
Oko pola sata vožnje od Bitolja, nalazi se još istorijskih spomenika, u selu Baču, kao svedok ratova i čuvar uspomena nalazi se ruševina kuće u kojoj je bila Vrhovna komanda srpske vojske i u kojoj je jedno vreme boravio kralj Aleksandar, a na putu od Bitolja prema Kajmakčalanu nalazi se još jedno srpsko groblje, u Skočivaru, na kome počivaju junaci nastradali u Prvom svetskom ratu. I put do vrha Kajmakčalana i Memorijalni kompleks su u lošem stanju.
U traganju za neobeleženim i zapuštenim humkama, Društvu Srpsko-makedonskog prijateljstva pomažu Udruženje ratnih dobrovoljaca 1912-1918. i Planinarsko društvo Kopaonik.
Svi oni se nadaju da će, jednog dana, na red doći i ekshumacija, kako bi Solunci počivali na jednom mestu.
(Telegraf.rs)