Oni žive u Srbiji, ali ne govore našim jezikom
Ni Ustav, niti zakoni ne obavezuju naše državljane da govore službenim jezikom. Od 15 manjinskih jezika kod nas, deset ima i zvaničnu upotrebu
Ko govori samo srpski jezik na severu Banata i Bačke mogao bi da ostane i gladan i žedan.
U kafiću u Malom Iđošu "bledo" su nas gledali kada im je novinar zatražio kiselu vodu, na trafici u Oromu uzaludno je objašnjavaona srpskom da želi dopunu za mobilni telefon, a u Malim Pijacama niko na ulici nije razumeo kada je pitao za pravac, pišu Novosti.
Ni Ustav, ni zakoni ne obavezuju državljane Srbije da moraju da govore srpski jezik, iako je u najvišem pravnom aktu on upisan kao službeni. Mnogi predstavnici manjina prožive ceo vek a da ne prozbore ni reč na srpskom. To postaje posebno izraženo među decom koja uče maternji, ali ne i službeni jezik.
Ovo je posebno izraženo otkada je Srbija 2006. godine usvojila i ratifikovala Evropsku povelju o manjinskim i regionalnim jezicima, koja garantuje službenu upotrebu manjinskog jezika. Isto omogućava i naš zakon, koji kaže da u svakoj lokalnoj sredini gde manjina čini više od 15 odsto stanovništva, ima pravo na ravnopravnu upotrebu oba jezika - da se školuje, traži pravdu, glasa ili uzima uverenja na maternjem jeziku.
- To znači da u lokalnoj zajednici gde im je jezik priznat kao službeni predstavnici te manjine mogu da ostvaruju sva prava na njemu. Ali ako dođu pred republičke institucije, moraju da se obrate na srpskom jeziku. Ukoliko ga ne govore, mogu sami da angažuju prevodioca - kažu za "Novosti" u Ministarstvu pravde i državne uprave.
U Kancelariji za ljudska i manjinska prava Vlade Srbije pojašnjavaju da, čak i kada neka manjina ne čini 15 odsto stanovništva na teritoriji cele lokalne samouprave, može da ozvaniči upotrebu maternjeg u jednom naselju ili mesnoj zajednici, ako čini četvrtinu stanovnika.
- Statutom Autonomne Pokrajine Vojvodine regulisano je da je, pored srpskog jezika i ćiriličkog pisma, u službenoj upotrebi u radu organa i organizacija Autonomne Pokrajine Vojvodine i mađarski, slovački, rumunski, rusinski i hrvatski jezik i njihova pisma - kažu u Kancelariji i dodaju:
"Ustav određuje da pripadnici nacionalnih manjina imaju pravo da na svom jeziku koriste ime i prezime, a Porodični zakon da roditelji mogu da traže da se ime deteta upiše u matičnu knjigu rođenih i na maternjem jeziku i pismu jednog ili oba roditelja".
Isto tako, tamo gde se manjinski jezik zvanično koristi, nalaze se dvojezične table sa nazivima naselja, ulica i institucija, javni natpisi, upozorenja...
Na teritoriji Srbije govori se 15 manjinskih jezika, od kojih deset ima i zvaničnu upotrebu - albanski, bosanski, bugarski, mađarski, romski, rumunski, rusinski, slovački, ukrajinski i hrvatski.
(Telegraf.rs)