Nju Orleans ima džez, a Alepo tarab: Ovo je vrsta muzike koja slušaoce dovodi do "transa"

Sirijski tarab je zapravo klasična arapska narodna muzika koja kod slušaoca izaziva neku vrstu "transa"

Stotinama godina unazad je u Alepu cvetao specifičan muzički stil, za koji se govori da slušaoce ostavlja u stanju, sličnom transu.

Preporučujemo

Deda Hamama Kajrija je godinama obrađivao zemlju sa svojom braćom, sestrama i decom u neposrednoj blizini Alepa u Siriji, pevajući tradicionalne narodne pesme „tarab“, koje su slušali na lokalnoj radio stanici dok su brali krastavce, patlidžane i paradajz. Da bi Hamam, koji je tada bio beba, bio miran, stavljali su ga u gumenu vreću i to tik pored radija, kako ne bi plakao.

- Stanovnicima Alepa je tradicionalna muzika u krvi i tome nema pomoći – izjavio je Hamam za BBC Travel.

Inače, on je i izvođač pesama, koje pripadaju ovom, milenijumima starom muzičkom žanru. Te pesme su popularne širom arapskog sveta. I mada su najpoznatiji izvođači tih numera iz Libana i Egipta, tarab nije nigde tako poštovan kao u srcima i mislima Sirijaca. Posebno u Alepu, koji se smatra kolevkom tog muzičkog žanra.

Nju Orleans ima džez, Beč klasičnu muziku, a Alep ima tarab. Obično se izvodi na instrumentu sličnom citri, koji nosi naziv kanun, zatim arapskoj lauti u obliku kruške, zvanoj oud, dugoj fruli zvanoj nei i ponekad uz rebab, najstariji instrument nalik klaviru na svetu. Sirijski tarab je zapravo klasična arapska narodna muzika, u kojoj se primenjuje neprekidno ponavljanje, takozvani muvašahšat, što kod slušaoca izaziva neku vrstu transa.

To je zato što nije u pitanju samo vrsta muzike, već stanje svesti.

Na arapskom je pojam tarab takođe i glagol, kojim se označava pojačani osećaj uzbuđenja. I dok žanrovi poput američkog bluza, argentinskog tanga i portugalskog fada obiluju čežnjom i bolom, dotle je tarab još od srednjeg veka poznat po snazi koja izaziva ekstazu kod publike, bilo kroz tekstove koji su puni radosti ili kroz one, u kojima je prisutna tuga.

Kako se Alep nalazi na samom zapadnom kraju Puta svile, to mu je pomoglo da postane značajno muzičko odredište, pa se zato i smatra kolevkom srednjevekovne arapske umetnosti. Upravo je taj grad iznedrio neke od najznačajnijh vokala tradicionalnih muzičkih numera, poput Bakri al-Kurdija, Sabaha Fahrija i Sabrija Mudalala.

Grad održava tu reputaciju i ljubav prema tradicionalnoj umetnosti. Stanovnici Alepa su izuzetno ponosni kao čuvari kulture, a stanovnici najvećeg grada u Siriji već više od 1.000 godina održavaju u životu mavarske pesme muvašahšat, dok impozantna Velika džamija i gradske zidine svedoče o trajnoj ulozi grada kao bastiona islamske kulture.

Danas je časno muzičko nasleđe Alepa steklo titulu „Majke taraba“. I svi koji žele takve muzičke numere da izvode, znaju da dok ne budu prihvaćeni u Alepu, neće moći da se smatraju uspešnim izvođačima. Zato se i upućuju u ovaj grad, ne bi li prošli „kontrolu“ sofisticiranih ljubitelja taraba koji žive u Alepu.

- Alep je svet za sebe. Njegovi stanovnici su veoma ponosni na sopstvenu tradiciju i na svoju konzervativniju prirodu. Tarab i muvašahšat su duboko ukorenjeni u stanovnicima ovog grada. Tamošnja publika je vidno pronicljiva i zato i volim tamo da nastupam – izjavila je Lubana al-Kantar, jedna od najpoznatijih sirijskih izvođača opere i taraba.

Obično javni nastupi počinju pesmom o Alepu, često hvaleći njegovu ulogu u očuvanju tradicionalne muzike, a pre nego što izvođači uđu u stanje transa i zapevaju muvašahšat.

Ali u Alepu tarab nije samo nešto što pevaju profesionalci, već je sastavni deo svakodnevnog života. Od početka 20-og veka se takve numere tradiconalno izvode na neformalnim, uglavnom noćnim skupovima, u domu dobrostojećih domaćina koji su ljubitelji muzike. Upravo ta intimna, opuštajuća atmosfera je pomagala i muzičarima i publici da dožive jedinstveno emotivno tarabsko stanje, koje se često opisuje kao opojno.

- Muzika i poetski tekstovi taraba čiste dušu od njenih trauma, a mogu čak i da izleče telesne bolesti – zaključio je Hamam Kajriji.

(Aleksandra Blažević/Telegraf.rs)