Havajski kraljevi koji su napustili tropski raj i započeli nov život na potpuno neočekivanom mestu
Mnogi od njih odmetnuli su se na more i bavili se trgovinom krznom
Zalivska ostrva na području Britanske Kolumbije svedoče o vremenu kada su, zbog unutrašnjih sukoba, havajski kraljevi napustili svoj tropski raj i prešli na udaljena ostrva u Kanadi.
Sa svojim vijugavim stazama, liticama i živopisnim plažama, ostrvo Portland je 2003. godine postalo deo rezervata Nacionalnog parka zalivskih ostrva, prostranog nacionalnog parka koji čini teritorija raštrkana na 15 ostrva, ostrvaca i grebena u Sališkom moru. Više od 15 godina su arheolozi i drugi stručnjaci Parks Canada proučavali 17 napuštenih voćnjaka na 8 ostrva, kako bi stekli uvid u način života prvobitnih doseljenika na to područje. Upravo tako su i došli do informacije da je Džon Palau, jedan od stotina Havajaca, koji su bili među prvim doseljenicima u ovaj region.
Zalivska ostrva su raštrkana između Vankuvera i Južnog ostrva Vankuver. Sa blagom klimom i fenomenalnim pejzažima, to je netaknuta teritorija nacije Sališ već više od 7.000 godina. Španci tu teritoriju osvajaju 1791. godine, a onda se pojavljuje i kapetan Džon Vankuver, koji je za britansku krunu zahtevao Zalivska ostrva.
Nedugo zatim počinju da pristižu doseljenici iz celog sveta. Mnogi od njih su bili sa Havaja, ali i sa područja Istočne Evrope, iz Japana, Portugala i sa američke teritorije naseljene crnim stanovništvom.
Istorija, međutim, može biti nedorečena, ali priča o zalivskim ostrvima nas sada vodi u Englesku.
- Ljudi o ostrvima misle kao o mestu za belce. Vreme briše priče koje se ne uklapaju u željeni narativ – izjavio je za BBC istoričar Jean Barman.
Kanakas je termin iz havajskog jezika, koji se koristi da označi čoveka, odnosno osobu, pa se tako ponekad nazivaju i havajski naseljenici ovih ostrva. Zna se da su starosedeoci Havaja krajem 18. veka zbog sukoba ostajali bez imovine i prava, što se odnosilo i na članove kraljevske porodice. Zato su se mnogi od njih odmetali na more i bavili se trgovinom krznom.
Kasnije su pronašli put do zapadnih obala Kanade. Prema nekim izvorima, do 1851. godine čak polovina doseljenika na Zalivskim ostrvima bila je poreklom sa Havaja. Zatim su se preselili sa juga na sever, gde su im data značajnija prava od strane Velike Britanije.
Postali su zemljoposednici, poljoprivrednici i ribari. Vremenom su stupali u brakove sa lokalnim stanovništvom, ali i drugim doseljenicima, pa se i havajski identitet polako gubio. Ali tokom godina istraživanja u poslednje vreme, istorija havajskih Kanađana je oživela.
(Aleksandra Blažević/Telegraf.rs)