Resavska škola nastala je u ovom srpskom manastiru: Ograđen je bedemima i ima 11 kula

Despot Stefan Lazarević dugo je tražio mesto na kom će podići svoju zadužbinu

Jedan od najzanimljivijih, ali svakako i najznačajnijih predstavnika moravske škole srpske srednjevekovne arhitekture se nalazi na teritoriji opštine Despotovac i pod zaštitom je Republike Srbije kao spomenik kulture od izuzetnog značaja.

Preporučujemo

Manastir Resava je oko 30 kilometara udaljen od auto-puta koji spaja Beograd i Niš.

Zadužbina srpskog despota

Čini se da nijedan manastirski kompleks u Srbiji nije tako pažljivo građen kao što je to Manasija. Punih 11 godina početkom 15. veka je trajala gradnja ove svetinje, čija je glavna crkva posvećena Svetoj Trojici.

Ono što manastir Resavu ili Manasiju čini posebno interesantnim jeste okruženje, ali i činjenica da je ograđen visokim odbrambenim bedemima.

U okviru manastirskog kompleksa se, osim glavne crkve nalazila i manastirska trpezarija, a tu je i čak 11 kula, koje su sve manje-više istovetnih dimenzija i izgleda.

Jedini izuzetak je takozvana Despotova kula, koja je zapravo i najjača među svima, te se karakteriše kao donžon kula. U pitanju je termin, koji se u srpskoj srednjevekovnoj arhitekturi koristio upravo za kule koje su smatrane poslednjom odbranom određenog utvrđenja. U ovom slučaju manastira Resave.

Srpski despot Stefan Lazarević je prema svedočenju njegovog biografa, Konstantina Filozofa dugo tražio mesto na kom će podići svoju zadužbinu.

Ništa bez Resavske škole

Pojam resavska škola se ustalio ranije u našem jeziku kao sinonim za učenike koji su bili skloni prepisivanju na testovima.

Međutim, da nije bilo prave Resavske škole, koju je u svojoj zadužbini organizovao upravo despot Stefan, mnoge značajne knjige ne bi bile sačuvane.

On je, naime, u manastir Manasiju doveo učene monahe i organizovao svojevrsnu prepisivačku delatnost.

Dalja istorija manastira

Nedugo nakon smrti ktitora, a nakon pada Smedereva 1438. godine, Manasija pada u turske ruke, ali je šest godina kasnije, despot Đurađ Branković ipak uspeo da je povrati.

Ipak, nakon njegove smrti su turske snage 1458. godine zauzele Manasiju, koja im je bila interesantna najpre zbog odličnog položaja.

Kako je nedugo pre toga manastir stradao u požaru, postoje indicije da su upravo turski osvajači radili na njegovoj obnovi, budući da je tu boravio i turski zapovednik utvrđenja, u čijoj pratnji se prema popisu stanovništva iz 1476/78. godine nalazilo 70-oro ljudi, ali i 14 majstora, uglavnom zidara i klesara. Prema podacima iz istog popisa se vidi i prisustvo dvojice kaluđera u manastiru.

Vremenom se broj turskih vojnika smanjio, a stanovnici obližnjeg sela Orašje su vodili brigu o Resavi.

Početkom 16. veka je na mestu srpskog srednjevekovnog manastira postojala islamska bogomolja.

Na kratko, u drugoj polovini 17. veka, Resavu zauzimaju austrijske snage, a kasnije opet pada u turske ruke, da bi se odredbama Požarevačkog mira, prostor na kome se nalazi manastir našao ipak u austrijskim rukama. Upravo u to vreme počinju nešto intenzivniji radovi na obnovi ove svetinje.

Monasi se u Manasiju vraćaju u vreme izbijanja Prvog srpskog ustanka, a u doba kneza Miloša Obrenovića se značajnije radilo na obnovi manastira.

Od 1954. godine manastir Resava funkcioniše kao ženski manastir.

(Aleksandra Blažević/Telegraf.rs)