Zašto je izgradnja metroa u Atini bila najveća muka izvođača radova i trajala toliko dugo?

Izgradnja metroa bila je prava peripetija

Gde god krenete u Atini, naići ćete na neko arheološko blago. Koliko puta ste to imali prilike da čujete od vaših grčkih domaćina? I to ne samo u prestonici zemlje, nego i u njenim drugim delovima.

Preporučujemo

Sa opravdanim razlogom, Grci često ističu uz ponosni osmeh da je cele Grčka zapravo jedan veliki muzej na otvorenom.

A da to uopšte nije daleko od istine, dokaz su pronađeni artefakti, koji se danas mogu videti na mnogim stanicama atinskog metroa.

Kratak osvrt na gradnju metroa u Atini

Tadašnji premijer Grčke, Aleksandros Mavrokordatos je još 1855. godine podneo Predlog zakona o uspotavljanju železnice od Atine do luke Pirej.

Posle značajnih napora da predlog bude prihvaćen, Edvard Pikering, engleski biznismen počinje 1867. godine da gradi preteču današnjeg metroa. Već sledeće godine, gradnju preuzima grčka kompanija. Prvi voz sa 6 vagona je krenuo od atinskog Tisija do Pireja 27. februara 1869. godine.

Jedna od prvih metro železnica u celoj Evropi je bila upravo atinska, budući da je elektrifikovana 16. septembra 1904. godine.

Tehnička komora Grčke predstavlja 1925. godine studiju za stvaranje mreže metroa u prestonici, koju je izradio inženjer Aleksandros Verdelis.

Istorijske okolnosti, ipak nisu išle na ruku ovoj ideji u velikoj meri. Menjale su se partije na vlasti i donosili novi predlozi, da bi tek početkom veka Atina dobila prve dve linije metroa, koje su kasnije proširene. Danas se u prestonici Grčke vrlo lako možete prevesti do najudaljenijih delova grada, zahvaljujući postojanju tri metro linije, koje su obeležene plavom, crvenom i zelenom bojom.

Zašto je toliko dugo trajala gradnja?

Da bismo odgovorili na ovo pitanje, moramo se vratiti na početak priče. Gradnja metroa u Atini je jedan od najboljih dokaza da Grčka zaista jeste jedan veliki muzej na otvorenom.

Najjednostavnije bi bilo reći da je do ometanja dolazilo najčešće zbog pronalaženja arheološkog materijala. A kako je poznato da Grci i te kako vode računa o tome, to su radovi bivali stopirani dok se ne završe istraživanja.

Tokom prve faze gradnje metroa u Atini su najbitnija arheološka istraživanja izvršena na 4 centralne stanice i to na Akropolju, Sintagmi, Monastirakiju i Kerameikosu. Više od 20 arheoloških iskopavanja je tom prilikom izvršeno.

Bogati arheološki nalazi u centru Atine

Na stanici na centralnom gradskom trgu Sintagma, nadomak čuvene ulice koja nosi naziv po sprskom voždu Karađorđu, otkrivene su grobnice iz mikenskog, odnosno vizantijskog perioda, kao i korito reke Eridan i livene statue iz klasičnog doba, te deo akvadukta i termalni kompleks iz rimskog perioda.

Pronađeno je 1.200 grobnica sa početka 7. veka pre Hrista u blizini stanice Kerameikos. Osim drevnog atinskog groblja, tom prilikom su otkrivene i dve masovne grobnice iz perioda Peloponeskog rata, kao i korito reke Eridan i ostaci radionice za izradu keramike.

Možda je najinteresantnije otkriće na centralnoj stanici Monastiraki. Pronađene su stambene relikvije iz perioda od 8. veka pre Hrista do 19. veka, ali i korito reke Eridan u boksovima. Upravo zahvaljujući tim otkričima je dokazana kontinuirana naseljenost tog prostora još od mikenskog perioda. Osim ostataka kuća, pronađeni su i ostaci vodovodne i kanalizacione mreže, kao i brojne grobnice.

Tom prilikom otkriveni arheološki ostaci na stanici u blizini drevnog Akropolja su dokazali postojanje ljudi na tom području još na kraju trećeg milenijuma pre Hrista.

Staro groblje je otrkiveno na stanici Panepistimiu, kao i na stanici Evangelismos, gde je otkriven i drevni put i cevovod.

Devojčica stara 2.500 godina

Jedno od najznačajnijih, a ujedno i najzanimljivijih otkrića prilikom gradnje atinskog metroa jesu i ostaci devojčice, nazvane Mirto.

Prilikom otkrića grobnice na stanici Kerameikos, pronađeni su i ostaci ljudi, za koje se verovalo da su stradali od kuge. Istraživanjem je ustanovljeno da su ti ljudi živeli u vreme gradnje atinskog Akropolja, odnosno u doba vladavine čuvenog vojskovođe Periklea.

Arheolozi su bili fascinirani činjenicom da su samo na skeletnim ostacima devojčice, stare oko 11 godina, kako je naknadno utvrđeno, bili očuvani svi zubi. Upravo to im je i uvelikoj meri pomoglo da ustanove da ljudi koji su sahranjeni u tim dvema masovnih grobnicama nisu preminuli od Atinske kuge, kako se ranije smatralo, već tokom epidemije pegavog tifusa.

Nakon što je Manolis Papagregarakis, profesor atinskog Stomatološkog fakulteta uz pomoć švedskih stručnjaka uspeo da rekonstruiše njenu glavu, Ujedinjene Nacije su Mirto uzele kao simbol kampanje. Cilj te kampanje je bio da ukaže na to da od različitih zaraznih bolesti i danas umiru deca, uprkos činjenici da mnoge od njih mogu da budu ne samo sprečene, nego i suzbijene.

Rekonstruisana lobanja ove grčke devojčice se danas nalazi izložena i Nacionalnom arheološkom muzeju u Atini.

(Aleksandra Blažević/Telegraf.rs)