Dragulj pirotske biblioteke igrom slučaja spašen sa "lomače"

Najstarija knjiga u pirotskoj biblioteci, Tefter nišavske mitropolije, koji je ujedno i prva knjiga u kojoj su objavljene reči na pirotskom govoru, sticajem neverovatnih okolnosti sačuvana je za buduća pokolenja. Naime, prilikom akcije prikupljanja stare hartije, jedan Piroćanac je pronašao ovu knjigu koja je bila bačena kao stara hartija, i doneo je u biblioteku, ne sluteći da je na taj način sačuvao za buduće generacije najveći biser pirotske biblioteke koji je sada dostupan javnosti.

Preporučujemo

-Kao i sve biblioteke u Srbiji, i Narodna biblioteka u Pirotu može da se pohvali fondom Stare i retke knjige. Kada se govori o Starim i retkim knjigama, u bibliotekarskom smislu, to se odnosi na sve knjige izdate do 1868. godine, do Vukove reforme, kao i na knjige štampane tokom Prvog i Drugog svetskog rata.

Najstariji dragulj u fondu Narodne biblioteke u Pirotu je rukopisna knjiga – Tefter Nišavske mitropolije, koja je vođena u periodu od 1834. do 1872. godine. Tefter su vodili obrazovani Piroćanci, a najduže ga je ispisivao Petar Nikolić, sveštenik Pazarne crkve-kaže za Telegraf.rs Marija Šarović, bibliotekar iz Narodne biblioteke Pirot i dodaje:

-Fototipsko izdanje ove značajne knjige objavljeno je 1974. godine, povodom obeležavanja stogodišnjice oslobođenja Pirota od turske vlasti. Priređivač izdanja bio je bibliotekar Ilija Nikolić, koji je radio u Srpskoj akademiji nauka i umetnosti. Zahvaljujući njegovom radu, Tefter je detaljno rastumačen i sačuvan za buduće generacije. U ovoj knjizi nalaze se dragoceni podaci o prihodima i rashodima crkve u Pirotu, uključujući finansije Srpske crkve tog vremena. Zabeleženi su i podaci o zadužbinarima, kao i o vezama Pazarne crkve sa Hilandarom i manastirom Dečani. Posebnu vrednost Tefteru daju originalne drvene korice obložene kožom, ukrašene floralnim motivima. Pisano je na crkvenoslovenskom jeziku i azbuci, uz korišćenje lokalnog dijalekta, ali se u tekstu mogu prepoznati i turcizmi, kao i reči grčkog i bugarskog porekla-navodi Šarovićeva.

Neverovatna priča o tome kako je ova knjiga spašena

Priča o dolasku Teftera u Narodnu biblioteku u Pirotu jednako je zanimljiva. Tokom akcije prikupljanja stare hartije 1955. godine, jedan Piroćanac ga je pronašao i doneo u biblioteku. Zahvaljujući njegovom gestu, Tefter je u poslednjem trenutku spašen od uništenja.

-Danas se ovaj vredni rukopis čuva u posebnoj vitrini u okviru Doma vojske, nakon rekonstrukcije zgrade i otvaranja biblioteke. Tefter Nišavske mitropolije je digitalizovan i dostupan u digitalnoj zbirci Narodne biblioteke. Kroz zvanični sajt biblioteke, sadržaj ovog rukopisa sada mogu istraživati svi zainteresovani, bez obzira na udaljenost od svog zavičaja-navodi Šarovićeva.

(Telegraf.rs/A.Ć.)