Šta je zapravo ramonda o kojoj peva Teya Dora i kako je postala simbol srpskog stradanja

N. L.
I. C.
Vreme čitanja: oko 2 min.

Cvet je dobio ime po jednoj od najlepših srpskih kraljica Nataliji Obrenović i opstaje na našim prostorima već milionimka godina

Foto: Shutterstock, Mileta Mirčetić

Teya Dora predstavnica je Srbije na Evroviziji 2024. godine, a pesmom "Ramonda" će pokušati da osvoji srca evropske publike i Evroviziju ponovo dovede u Beograd.

Cvet se zapravo zove Natalijina ramonda, Teya Dori je bio inspiracija za pesmu ine prestaje da zanima javnost zbog jake simbolike.

Natalijina ramonda je cvet koji se koristi kao glavni motiv za amblem Dana primirja u Prvom svetskom ratu, koji se slavi 11. novembra.

Natalijina ramonda, poznata i kao "cvet feniks", simbol je stradanja srpskog naroda u Prvom svetskom ratu, kada je stradala skoro trećina ukupnog stanovništva. Nazivaju je feniksom, jer ima osobinu da ponovo "vaskrsne", nakon što se potpuno osuši i pritaji kada nastupi sušni period. Dovoljno je malo vode da bi ponovo procvetala, a njeno ponovno rađanje povezuje se sa time što je i Srbija "vaskrsla" i digla se na noge posle mučne i teške borbe.

Natalijina ramonda cveta u periodu od aprila do juna, a ime je dobila po Kraljici Nataliji.

Foto: Shutterstock

Cvet je 1882. godine, u Jelašničkoj klisuri nadomak Niša, otkrio poznati srpski lekar i botaničar dr Sava Petrović.

Sava je bio dvorski lekar Kralja Milana Obrenovića, koji je u to vreme svoju funkciju obavljao iz Niša. Doktor je ovom cvetu želeo da dodeli ime "Niška ramonda", ali ju je ipak, u čast Kraljice Natalije, nazvao po njoj.

Natalijina ramonda raste na istoku Srbije i na planini Kajmačalan čiji je najviši vrh Sveti Ilija, na kome je srpska vojska, pod komandom vojvode Živojina Mišića, vodila žestoke borbe tokom stvaranja preduslova za proboj Solunskog fronta, protiv Bugara, u Prvom svetskom ratu.

 
 
 
 
View this post on Instagram
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 A post shared by Herbs With Rosalee (@rosaleedelaforet)
Natalijina ramonda je treća i poslednja otkrivena vrsta iz roda ramondi, posle "Srpske ramonde" koju je na Rtnju pronašao Josif Pančić, i Ramonda myconi, koja je endemit Pirinejskog poluostrva.

Ovaj cvet, pored Srbije, raste i u Makedoniji, severnoj Grčkoj, Albaniji, Crnoj Gori, kao i na severozapadu Bugarske.

Kažu - tamo gde su ostale biljke odavno odustale, Natalijina ramonda "prkosom procveta".

Natalijina ramonda u Srbiji je zaštićena zakonom kao "strogo zaštićena vrsta", što znači da je strogo zabranjeno i kažnjivo njeno sakupljanje i narušavanje staništa.

No, kako su istakli iz Zavoda za zaštitu prirode, opstanak te vrste ugrožavaju mikroklimatske promene u njenom staništu, infrastruktura, urbanizacija, izgradnja brana u klisurama i kanjonima, sakupljanje tih cvetnih biljki radi gajenja na drugom mestu.

Zaštićena područja Natalijine ramonde su Park prirode "Sićevačka klisura", Nacionalni park "Šar planina", Specijalni rezervat prirode "Jelašnička klisura", Specijalni rezervat prirode "Suva planina".

(Telegraf.rs)