OVDE SE MOLIO SVETI SAVA: Da biste prišli stenama iznad Studenice, morate proći nekoliko prepreka (FOTO)

Gornja Savina isposnica u okviru manastira Studenica, pogled sa ulaza. Foto: Wikimedia Commons/Dragan Obric

Sava je ovu isposnicu visoko na brdu zvanom Nemanjina kula, na stenovitim obroncima planine Radočelo desetak kilometara od Studenice ali u njenom okviru, uzvodno od reke po kojoj je ovaj manastir dobio ime, podigao na samom početku XIII veka.

Preporučujemo

Desilo se to nakon njegovog povratka iz Hilandara, kada se u otadžbinu vratio da bi doneo mošti svog oca Stefana Nemanje, odnosno Svetog Simeona Mirotočivog koji je preminuo februara 1199. godine.

Kapela Svetog Đorđa u Gornjoj Savinoj isposnici u okviru manastira Studenica. Foto: Wikimedia Commons/Vladimir Mijailović

Neobičan je put koji vodi do ove isposnice. Naime, u pitanju je šumska staza koja kroz duboku šumu, preko takozvane Donje Savine Isposnice (o kojoj ne postoje pouzdani podaci da je zaista bila sagrađena u vremenu našeg najvećeg svetitelja, verovatno i nije, verovatnije je da je podignuta dosta kasnije), ide dalje do uske stazice između litica i duboke provalije.

Nakon što putnik-namernik prođe kroz drvenu kapiju vidi isposnicu na steni. Da bi nje došao mora da prođe kroz drveni natkriveni most koji je u srednjem veku imao defanzivnu funkciju, naime, rušenjem njegovim sprečio bi se pristup dušmana samoj isposnici.

Pored zida kapele Svetog Đorđa u Gornjoj Savinoj isposnici u manastiru Studenica. Foto: Wikimedia Commons/Vladimir Mijailović

Ona se sastoji od kelija i od kapele posvećene Svetom Đorđu (sadašnja je podignuta 1938. godine), svecu koji je po verovanju Nemanjića oslobodio Stefana Nemanju iz zatočeništva u koje je bio pao tokom borbe sa rođenom braćom oko prestola, nakon čega mu je ovaj podigao Đurđeve Stupove.

Kelije su zatvorene kada u njima nema kaluđera (poslednji koji je ovde stalno boravio bio je shijeromonah Gavrilo koji je stradao u požaru 1981. godine), sa izuzetkom Savine pećine u koju se sam svetitelj povlačio, a u koju vode drvena vrata i u kojoj se nalazi takozvano Savino bure, koji je zapravo izvor iza zida sa koga kutlačom može da se uzima lekovita voda.

Savina voda u Gornjoj Savinoj isposnici u manastiru Studenica. Foto: Wikimedia Commons/ Vladimir Mijailović

Crkveno predanje kaže da je upravo na ovom mestu Sava napisao glasovito "Žitije Svetog Simeona", kao i Studenički tipik koji je uredio život monaške zajednice u ovoj svetinji i poslužio kao primer i mnogim drugim našim manastirima.

Postoje indicije da je tu čak utemeljio i malu prepisivačku školu koja je na srpski jezik prevodila važne crkvene knjige, ali ujedno i umnožavala postojeće.

Zbog toga je ovo mesto ne samo od crkvenog i istorijskog značaja, već i od snažnog kulturnog i književnog. Imajući to u vidu, država je Gornju Savinu isposnicu pre nekoliko decenija stavila pod zaštitu kao spomenik kulture od velikog značaja.

(O. Š.)