SVE O BIZARNOM SVETU IGRE PRESTOLA: Karte i mape Vesterosa i Esosa (1. deo) (FOTO)

Nijedan pisac epske fantastike - ako izuzmemo rodonačelnika žanra Tolkina sa svojim "Gospodarom prstenova" - nije u ovoj meri uspeo da zaludi čitav svet kao što je to uradio Dž. R. R. Martin sa svojom sagom "Pesma leda i vatre", koja se emituje pod imenom prve knjige iz serijala - "Igra prestola".

Preporučujemo

Pustolovine naslednika (što zakonitih, što nezakonitih) slavnih i neslavnih, velikih i malih kuća Vesterosa i zemalja preko Uskog mora potpuno su opčinili svet, a Martinu uvek polazi za rukom da nas iznenadi neočekivanim preokretom, baš onda kad smo ušuškani u sigurnosti našeg novog omiljenog junaka.

Ne brinite se, nema spojlera, nećemo vam ništa otkriti. Ni u ovom, ni u narednim tekstovima u kojima ćemo se baviti ovim čudesnim svetom iz svih mogućih uglova sa samo jednim ciljem: da vam praćenje serije ili čitanje knjiga bude lakše.

Danas ćemo se koncentrisati na karte i glavne gradove Vesterosa i Esosa. Da počnemo!

VESTEROS

Vesteros je jedan od četiri poznata kontinenta (ostala tri su Esos na istoku, Sotorios na jugu i Ultos koji se nalazi istočno od Sotoriosa, a južno od Esosa). Najveći deo Vesterosa se nalazi u okviru Sedam kraljevstava, osim krajnjeg severa, s druge strane Zida, gde žive divljani. Najbliži Vesterosu su Slobodni gradovi na samom zapadu Esosa, a južno od njega se nalaze Letnja ostrva.

Ova oblast je domovina Prvih ljudi i Andala koji su došli posle njih i pokorili ove prve u svim oblastima Vesterosa osim na Severu, zbog čega se tamo još uvek više poštuju Stari bogovi više nego Sedmoro.

Sedam kraljevstava se sastoji od devet pojedinačnih oblasti: Severa, Rečnih zemalja, Erinovog Dola, Gvozdenih ostrva, Zapada, Hvata, Krunskih zemalja pod direktnom kontrolom kralja, Olujnih zemalja i Dorne.

Brojka sedam dolazi od činjenice da su u trenutku Egonovog pokretanja osvajačkog pohoda Gvozdena ostrva i Rečne zemlje bile ujedinjene pod gvozdenrođenom dinastijom Crnog Harena, a Kraljeve zemlje bile u sastavu okolnih.

Zid i Zemlje s one strane Zida

Najsevernije područje Vesterosa pruža se od Zida, pa sve do neistraženih bespuća severa koja su poznata kao Zemlja večne zime. Prekriveno je planinama, šumama, rekama, jezerima, i dom je mnogim čudovištima - od džinova preko mamuta i vargi do Tuđina - pre svega na planinskom vencu Ledenkandži koji se nalazi na samom zapadu regije.

Klima je oštra, zbog čega u njemu živi jako malo ljudi - oni sebe zovu slobodni narod; on sve one koji žive južno od Zida zove "klecavcima", jer kleče pred svojim gospodarima. Na Zidu živi Noćna straža koja je zakleta da će biti "svetlo u tami" i "mač koji brani kraljevstva ljudi". Neposredno ispod Zida se nalaze Brendonov Dar i Novi Dar, zemlje koje pripadaju Noćnoj straži da se njima služi i da od njih živi.

Sever

Ovo je najveća regija Sedam kraljevstava, prostrana skoro koliko i sve ostale oblasti zajedno. Slabo je naseljena i ima ogromna divlja područja, šume, brda prekrivena vojničkim borovima i stražarikama, i planine okrunjene snegom.

U njoj se nalazi jedan od pet najvećih gradova kraljevine, Bela sidrišta, gde je stolica Kuće Menderli, ali i Zimovrel u kome stoluju Starkovi, Užasnik u kome su Boltoni, Poslednje uporište u kome sede Amberi, Torenov trg u kome stoluju Tolharti, Čardak šumski u kome su Gloveri...

Klima je hladna, a sneg nekada pada i tokom leta. Na jugu ove oblasti se nalazi močvarni Vrat s tvrđavom Kejlinovim šancem koji praktično štiti ovu regiju od bilo kakvog napada sa juga. Severom od davnina dominira Kuća Starka sa sedištem u Zimovrelu; prvo su bili kraljevi, a potom zaštitnici Severa, nakon Egonovog osvajanja. Većina stanovnika i dalje poštuje stare bogove, ali neki poštuju i Sedmoro. Kopilad iz ove regije dobija prezime Snežni.

Gvozdena ostrva

Ovaj arhipelag se nalazi zapadno od Vrata, u Zalivu Gvozdenljudi. Postoji sedam glavnih ostrva, između ostalih Hridi gde stoluje Kuća Grejdžoj, Veliki Vik, Mali Vik i Harlou, Crnoplima, Orkmont... Tlo je neplodno, ali ima dosta rudnika, pre svega gvožđa i olova. Drugi Vesterošani ih Gvozdenljudima, dok oni sebe sami zovu Gvozdenrođenima; oni su ljudi mora. Ogromna većina ih poštuje Utopljenog boga, koji nije deo nijedne od dominantnih religija Vesterosa. Kopilani se prezivaju Hridni.

Zapad

Ovo su krajevi Sedam kraljevstava koji leže zapadno od Rečnih zemalja, a severno od Hvata. U pitanju je mala oblast, ali se na njoj nalaze najbogatije zalihe zlata i srebra na čitavom kontinentu. Njime vlada Kuća Lanister od Livačke stene, iz čijih su redova nekada, do Egonovog osvajanja, dolazili Kraljevi Stene. Ljude iz ove regije nazivaju Zapadnjacima. Lanisgrad, koji leži ispod Livačke stene, najveći je grad u regiji i jedna od najvećih luka Vesterosa. Njihova kopilad nosi prezime Brdski.

Rečne zemlje

Ovo je plodna oblast, bogata i gusto naseljena, koja se nalazi oko i između krakova reke Trozubac, na severnom toku Crnobujice i oko jezera Božije oko. Pošto se nalazi u samom središtu kraljevine i nema nikakvih prirodnih granica koje bi je štitile, najčešće je poprište ratova i bitaka: od Rata kraljeva za devet groša preko Robertove bune pa sve do Rata pet kraljeva koji trenutno bukti. Najbitniji gradovi su Brzorečje, Blizanci, Harendvor, Solane, Deri... Ljudi koji u ovoj oblasti žive nazivaju se Rečnim ljudima, a među njima ima i ratnika i ribara i zemljoradnika. Svoje kopilane nazivaju Rečnima.

Erinov Dol

Dol leži istočno od Rečnih zemalja, okružen gotovo u potpunosti Mesečevim planinama. Sastoji se od golemih planinskih venaca s ljudima koji žive između njih i na obali mora. Pod vladavinom je Kuće Erin, jedne od najstarijih linija andalskog plemstva iz čijih su redova nekada dolazili Kraljevini Planine i Dola.

Njihovo drevno sedište je Gnezdo Sokolovo, zamak visoko na gori, mali ali nepristupačan; jedini put do njega je dugačka, uska i negostoljubiva kozja staza, zbog čega se smatra neosvojivim. Glavna luka i najveći grad je Galebovo. Zbog oštrih zima u Dolu putovanje kroz Mesečeve planine moguće je samo u toku određenih sezona, a pobunjenički planinski klanove čine putovanje još opasnijim. Kopilad zovu Kamenima.

Hvat

Posle Severa najveća regija kraljevine; sastoji se od najplodnijih delova Vesterosa i dom je velikih i bogatih gradova i sela. Žila kucavica ove oblasti je reka Vijugavica - na čijim se obalama nalazi i glavni grad Visoki Sad u kome stoluje Kuća Tirel, zaštitnica Hvata, a pre njih Kuća Gardener - koja se uliva u more na zapadu, sa svim svojim pritokama.

Na samom istoku se graniči sa Dornom, gde se nalaze i Dornske krajine. Voće i povrće iz ove regije je nadaleko čuveno. Smatra se i domovinom kulture i viteštva, a u njemu se turnirska pravila strogo poštuju i kontrolišu. U Hvatu se, na ušću Vinomeda u more, nalazi Starigrad, najstariji grad Vesterosa, u kome se nalazi Citadela gde se obučavaju meštri i gde je nekada bilo sedište Vere Sedmoro, dok kralj Egon sedište nije prebacio u Kraljevu Luku. Kopile po rođenju dobija prezime Cvetni.

Krunske zemlje

Ovo je oblast oko Kraljeve luke kojom vlada direktno Gvozdeni presto, a pripadaju joj i Zmajkamen, drevno sedište Targarjena, kao i poluostrvo Slomljena klešta. Nalazi se južno od Rečnih zemalja, a severno od Olujnih i Hvata. Kopilani se zovu Vodeni.

Olujne zemlje

Južno od Kraljeve luke, ova oblast se proteže na jug sve do Dornskog mora; nalazi se istočno od Hvata. Ovo je jedna od manjih regija s opakim planinama, prostranim šumama i kamenitim obalama. Glavni grad je Krajoluj. Pre Egona, ovim krajem su vladali Olujni kraljevi, a posle Barateoni, kopilanski srodnici Targarjena. Dornske krajine su jedim delom deo ove regije, a u prošlosti su se Dorna, Hvat i Krajoluj redovno borili za njih. Kopilani dobijaju po rođenju prezime Olujni.

Dorna

Najjužnija regija kraljevstva, proteže se od Crvenih planina Dornske krajine do krajnjih jugoistočnih obala kontinenta. Najtopliji je kraj Vesterosa i u njemu se nalazi jedina pustinja na kontinentu. Dornjani imaju reputaciju vatrenog temperamenta, a od ostatka države se razliku i u kulturnom i u etničkom smislu zbog seobe Rojnara na čelu sa kraljicom Nimerijom u prošlosti. Njihova hrana, izgled i arhitektura podsećaju na Mediteran, pre svega na antičku Grčku i Vizantiju, za razliku od ostalih delova Vesterosa koji više liče na Zapadnu Evropu.

Usvojili su mnogo rojnarskih običaja, između ostalog i jednakost polova u primogenituri: najstarije dete nasleđuje titulu princa/princeze, bez obzira kojeg je pola. Dorna je jedini deo Vesterosa koji je odoleo Egonovom osvajanju, a u Sedam kraljevstava je ušao vek kasnije putem braka, zbog čega je zadržao izvesnu nezavisnost. Kopilani se naziva Peščanima.

LETNJA OSTRVA

Ovo je veliki arhipelag koji leži južno od Vesterosa i zapadnog Esosa, a zapadno od Sotoriosa. Nalazi se na međi između Letnjeg mora i Mora zalazećeg sunca. Severna ostrva su mapirana, ali nije poznato koliko daleko na jug sežu ostala. Tri ostrva koja su poznata su velika, a postoje i brojna manja.

Na ostrvima žive ljudi crne kože koji ogrtače kite perjem jarkih boja. Čin vođenja ljubavi se smatra važnom i svetom veštinom. Na prostituciju se gleda kao na ugledno zanimanje kojima se bave čak i visokorođeni domoroci. Letnjeostrvljani izuzetno poštuju stare ljude, a tokom pogrebne svetkovine mrtvi se veličaju uz vino i vođenje ljubavi.

Streličarstvo je takođe važno, a njihovi lukovi imaju veći domet od drugih, što ih čini teškim plenom za gusare. Zlatno drvo po kome su poznati se proizvodi od zlatnosrcog drveta. Proizvode i slatko crno vino. Glavni prehrambeni proizvodi su voće i riba. Obožavaju boginju plodnosti koja ima šesnaest godina.

ESOS

Ovo je najveći od četiri poznata kontinenta, a leži istočno od Vesterosa. Na svojoj zapadnoj strani je oivičen Uskim morem, na severnoj Drhtavim, na jugu Letnjim, na istoku Žadnim. Na njemu živi mnoštvo različitih naroda, a raznolika mu je i geografija. Po veličini je sličan Evroaziji, a njegov nominalni deo je i ostrvo Iben koje se nalazi u ravni sa Zidom na Vesterosu.

Šta se nalazi na Esosu?

Slobodni gradovi

Postoji devet Slobodnih gradova, odnosno devet nezavisnih gradova-država lociranih na zapadu kontinenta. Četiri ih je na kontinentalnoj obali (Bravos, Mir, Pentos i Volantis), tri su na ostrvima (Lorat, Lis i Tiroš), dok su dva u unutrašnjosti (Norvos i Kohor). Sa izuzetkom Bravosa, koji su osnovali odbegli robovi, svi ostali su bivše kolonije Valirije i zadržali su mnogo od njihove kulture i običaja. Razvijeniji su i bogatiji od vesteroskih gradova, čak i od Kraljeve luke.

Svaki od ovih devet gradova kontroliše jedan deo teritorije koja ga okružuje, uključujući i druga naseljena mesta i sela. Oblast se proteže na istok sve do Kohorske šume, a žila kucavica je moćna reka Rojna, koju stanovnici zovu Majkom.

Na samom severozapadnom ćošku regije se nalaze brda Andalos, drevna domovina Andala, gde je nastala Vera Sedmoro i odakle su oni krenuli u pohod na Vesteros.

Valirija, Zaliv trgovaca robovima i Giskar

Domovina nekada moćne Valirije uništena je serijom vulkanskih erupcija koje su od poluostrva napravile ostrva sa Zadimljenim morem između iz kojih isparava otrovni sumpor. Veruje se da je cela oblast posednuta demonima, a oni koji odlaze da traže izgubljeno blago propalog carstva se nikada ne vraćaju - uz par izuzetaka.

Južno od Dotračkog mora, a istočno od Valirije leži oblast Zaliva trgovaca robovima u kome se nalazi mnoštvo manjih samostalnih gradova i tri moćna nezavisna grada specijalizovana za uzgajanje, obuku i trgovinu robljem: Junkaj, Mirin i Astapor. Ovi gradovi su podignuti na ruševinama Giskarskog carstva, drevnog takmaca Valirije koja ga je uništila i potčinila pre nekoliko hiljada godina. Robovlasnički gradovi i dalje su valirijskim putevima povezani sa Slobodnim gradovima. Grad Novi Gis leži na ostrvu južno od Giskara, ali se o njemu malo zna iz knjiga. Najveće reke su Skahazadan i Crv-reka.

Dotračko more i Lazar

Ogromna travnata regija koja pokriva veći deo unutrašnjosti kontinenta. Naseljena je Dotracima, ratničkim nomadima sa sopstvenim jezikom i konjičkom kulturom. Ovaj narod je podeljen u kalasare, a neutralna prestonica svih je Ves Dotrak. Puteva uglavnom nema. Glavna reka je Sarna, domovina uništenog kraljevstva Sarnora.

Premda sami Dotraci ne trguju, njihove su pohare u kojima uzimaju mnoštvo ljudi u roblje pokretačka snaga ekonomije čitavog Esosa.

Jugoistočno od Dotračkog mora i severoistočno od Zaliva trgovaca robovima nalazi se stočarska regija naseljena narodom Lazarina, koje Dotraci smatraju lakim metama i dobrim robovima zbog čega ih nazivaju "jagnjećim narodom".

Kart

Ovaj drevni grad leži na krajnjem istoku kontinenta, iza Crvene pustare, na obalama Žadnog mora. Dom je Volšebnika, čarobnjaka koji su u službi Neumirućih, kao i trgovačkih prinčeva. Dom je i drevnog esnafa asasina koji se zovu Žalosni ljudi zbog toga što po izvršenom ubistvu svojoj žrtvi uvek kažu "žao mi je".

Zbog svoje prirodne pozicije na Žadnoj kapiji, moreuzu koji deli Letnje more od Žadnog, predstavlja centar privredne i kulturne razmene između Slobodnih i robovlasničkih gradova, s jedne strane, te Ašaija, Zemlje senki i Ji Tija, s druge strane. Južno od njega nalazi se ostrvo Veliki Morak.

Kartom vladaju Čistorođeni, potomci drevnih gradskih kraljeva i kraljica. Užasno bogati i ponosni na svoju sofisticiranost, Karćani su okupirani neprestanim intrigama i spletkama između moćnih frakcija njihovog društva koje se bore za dominaciju: Trinaestoro, Turmalinskog bratstva i Drevnog esnafa trgovaca začinima.

Kart zovu i Kraljicom gradova. Nikad nije bio deo Valirijske slobodne države.

Istočni Esos

Malo je znano o ovim predelima, ali tu se nalaze Ji Ti, Ašaji i Zemlja senki. Severno od Ji Tija su trgovački gradovi koji okružuju Veliko peščano more, kao i nizija Džogos Nhai. Dalje na istoku su još egzotičnije zemlje: Hiljadu ostrva Drhtavog mora, Mosovi, Siva pustara, Gradovi beskrvnih ljudi, Skriveno more, Grad krilatih ljudi, Pet luka, itd.

Ovde priložena karta je spekulativne prirode.

Sotorios

O ovom kontinentu se vrlo malo zna (ali više nego o Ultosu o kome se ne zna ništa). Leži jugoistočno od Vesterosa i južno od Giskara na Esosu, s druge strane Letnjeg mora. Istočno od njega leži Žadno more.

Sotorios je veliki kontinent, mahom prekriven prašumama i uglavnom neistražen, a na njemu vlada mnogo nepoznatih i smrtonosnih bolesti. Severni deo je mapiran, i na njemu se nalaze ruševine starih gradova kao što su Zametar, Jin, Gogosos i Goroš, ali osim toga ne zna se skoro ništa.

Severna obala ima mnoštvo ostrva, poput Ostrva suza i Ostrva kornjača, kao i Baziliskih ostrva, verovatno tako nazvanih po stvorenjima koja na njima žive.

Ako želite da istražujete svet Igre prestola putem Google Earth-a, preuzmite program besplatno s ovog linka, a zatim putem njega otvorite poseban fajl koji možete skinuti odavde. Verujte, osećaj je neviđen!

DODATAK O KLIMI:

Vesteros i Esos doživljavaju godišnja doba različitih dužina, a svako traje bar po nekoliko godina. Tako, leto može da potraje pet godina, a da iza njega dođe zima koja traje jednako toliko. Dugo i blago leto obično znači i dugu, oštru zimu. Međutim, ne postoji nikakvo pravilo.

Meštri u starigradskoj Citadeli pomno prate dešavanja kako bi predvideli koliko dugo će neko godišnje doba trajati, ali je ova nauka nije egzaktna. U našem svetu ljudi su pokušavali da daju moguća naučna objašnjenja o ovom fenomenu, ali dok Martin ne bude dao svoje nećemo moći  pouzdano da znamo.

(V. V.)