Albanija na udaru Grčke posle Makedonije: Traže da ovaj naziv izbace iz istorije i geografije ili nema ulaska u EU (FOTO)

Foto: Wikipedia/Adrian~sqwiki

Grčki ministar inostranih poslova Nikos Kocijas na sednici grčkog parlamenta pozvao je Albaniju da "pročisti" udžbenike po pitanju "Čamita". Slučaj ove posebne grupe Albanaca je pitanje koje se kroz istoriju provlači već neko vreme, a koji danas u sve većoj meri traže povratak na područje odakle su proterani.

Preporučujemo

SRBI SU ZMIJE, CRNOGORCI MAJMUNI, A GRCI MAČKE: Šiptarska karikatura iz 1913. godine (FOTO)

Kocijas je rekao da je tokom razgovora sa zajedničkom ekspertskom komisijom, grčka strana albanskim zvaničnicima jasno stavila do znanja da se pojmovi "albanske teritorije u Grčkoj" i izraz "Čamarija" za deo grčke teritorije moraju izbrisati iz udžbenika iz istorije i geografije, prenosi tvnova.mk.

Na poslednjem sastanku mašovite grčko-albanske stručne komisije, grčka strana je kategorički zahtevala da se iz udžbenika obrišu reči koje su uvredljive za jedinstvo njihove zemlje.

Takođe, grčko geografsko područje, koje se u udžbenicima naziva "Čamerija", nažalost pokazuje da je albanska država formirana na nacionalističkoj retorici, rekao je Kocijas.

Foto: Tanjug/AP

Na ovu temu je reagovao i albanski ministar inostranih poslova Ditmir Bušati, koji je potvrdio da je uspostavljena zajednička radna grupa kako bi "procenila istorijske udžbenike obe zemlje".

Ranije je grčki predsednik Prokopis Pavlopulos zapretio Albaniji, da ako želi u EU, da bi trebala na neko vreme "da ćuti o ovom nepostojećem pitanju".

Foto: Tanjug/AP/Darko Vojinovic

U Albaniji je Čamerija naziv teritorije koju naseljavaju etnički Albanci i koja je pripala Grčkoj prema Londonskoj konferenciji iz 1913. godine.

Više od 35.000 etničkih Albanaca je proterano sa te teritorije 1945. godine, a nekoliko hiljada ih je ubijeno zbog optužbi da su sarađivali sa nemački i italijanskim okupatorima za vreme Drugog svetskog rata.

Foto: Tanjug/AP

KO SU ČAMITI?

Čami, Čamiti je ime za zajednicu Albanaca posebnog dijalekta koju žive u obalnom delu Epira, u kraju koju oni zovu Čamerija. Najveći deo ovog regiona je u Grčkoj, a manji u južnoj Albaniji. Uz Čame u pomenutom delu obitavaju i Grci, Vlasi, a za vreme osmanske vladavine živelo je dosta Turaka.

Čami govore jedan posebni dijalekt albanskog jezika, koji spada u toskanski dijalekt. Zbog dugogodišnje izolovanosti čamski albanski zadržao je mnoge arhaične jezičke forme. Nakon dolaska Osmanlija u taj kraj u 15. veku, dobar deo Čama prešao je na islam, ali jedan deo zajednice ostao hrišćanski.

Prvi pisani tragovi u kojim se spominju Albanaci kao poseban narod datiraju iz druge polovine 11. veka, u njima se oni navode kao stanovnici Arbanona u središnjoj Albaniji.

Prve migracije Albanaca u Epir počele su krajem 13. i početkom 14. veka. U prvim decenijama 14. veka pojedini albanski klanovi postali su plaćenici u Epiru i Tesaliji. Najveći talas migracije se dogodio od 1340-ih do 1350-ih kad su pojedini albanski plemenski klanovi podržali uspešne srpske napade na posede u severnoj Grčkoj.

Foto: Wikipedia

Pri kraju 19. i početkom 20. veka veliki deo Čama muslimana iselio se u Tursku. To se pojačalo, kad je veći deo Epira postao sastavni deo Kraljevine Grčke, a Čami postali nacionalna manjina.

Drugi veliki talas iseljavanja muslimanskih Čama desio se za velike razmene stanovništva između Turske i Grčke nakon Grčko-turskog rata 1919.-1922 godine. Dobar deo Čama iz Čamerije sarađivao je za vreme okupacije tog dela Grčke tokom Drugog svetskog rata sa italijanskim i nemačkim snagama.

Loše su prošli i oni Čami koji su sarađivali sa levičarskim ELAS-om za vreme Grčkog građanskog rata i oni su morali da napuste Čameriju nakon poraza ELAS-a 1949. i da pobegnu u Albaniju.

Odmah nakon Drugog svetskog rata, čamski iseljenici u Albaniji su pokušali da osnuju udruženja koja bi zastupale njihove interese. Uspeli su da osnuju Odbor antifašističkih Čama u izbeglištvu, ali je njegov dalji rad zabranjen 1947. godine od strane vladajućih komunista.

Foto: Tanjug/AP

Danas u Albaniji najveći deo Čama živi u području između Konispola i Sarande, ali Čama i njihovih potomaka koji su raseljeni iz Čamerije nakon Drugog svetskog rata ima širom Albanije, posebno u južnoj Albaniji, kao i Tirani i Draču.

U novije vreme nakon demokratskih promena u Albaniji i pada komunističkog režima 1990-ih, Čami su osnovali Stranku pravde i jedinstva, pa su na albanskim parlamentarnim izborima 2009. godine uspeli da osvoje jedno mesto u parlamentu. Čami traže povratak u Grčku i povraćaj svojih imanja, koje su im grčke vlasti konfiskovale.

Broj Čama u Albaniji po procenama njihovog Udruženja Čamerije iz 1991. godine, iznosi oko 205.000.

Foto: Wikipedia/Deyan Vasilev

Broj Čama pravoslavne vere, koji su ostali da žive u Čameriji u grčkom delu Epira je nepoznat, jer grčke vlasti njih ne tretiraju kao nacionalnu manjinu. Oni su za zvanične vlasti u Atini - Arvaniti, Grci albanskog porekla.

Čamski dijalekt i danas se čuje po Igumenici, Filiatesu i okolnim selima. Etnolozi procenjuju da u Čameriji živi oko 10.000 Čama.

VIDEO: Protest u Atini protiv kompromisa o imenu Makedonije

(Telegraf.rs/N.C.)