NAJVEĆA NAŠA BRUKA! Zašto smo tako brzo ZABORAVILI junaka - pisca SRETENJSKOG USTAVA?

Na starom smederevskom groblju u centru grada počiva otac srpskog novinarstva i prvi popečitelj unutrašnjih dela Srbije Dimitrije Davidović, kao i tvorac Sretenjskog ustava koji je ograničavao vlast kneza Miloša Obrenovića.

Nakon što su Turska, Rusija i Austrija naterale Srbiju da ukine Sretenjski ustav, čiji je Davidović bio tvorac, ovaj srpski velikan izagnan je iz službe i proteran u Smederevo.

Preporučujemo

Kada je Davidović preminuo, vest o njegovoj smrti nisu smele objaviti čak ni Novine serbske iz Beograda, čiji je prvi urednik bio upravo Davidović. Tadašnji urednik Dimitrije Isailović nije objavio ništa o smrti Davidovića, pretpostavlja se iz straha od kneza Miloša. Tu vest Evropa je saznala iz dva lista koja su Srbi iz Ugarske izdavali u Pešti.

Nismo na SRETENJE samo dobili USTAV, već je i Karađorđe pozvao Srbe na USTANAK protiv Turaka!

Foto: D. M.

Dimitrije Davidović je poslednje tri godine svog života proveo u Smederevu. Ovde je došao kada je shvatio da ne može da ostane u blizini kneza Miloša sa kojim se nije slagao i koji je ukinuo njegov ustav i nakon što mu je knjaz Miloš zabranio da pređe u Beograd. Dimitrije Davidović je vrlo brzo zaboravljen u ondašnjoj Srbiji.

Veliki putopisac i istoriograf Feliks Kanic (Felix Philipp Emanuel Kanitz) objavljuje da je, 1904, podržan od Bečke akademije nauka, tek uz svesrdnu pomoć gradskog inženjera (pošto monah Hadži Serafim, više od pola veka čuvar crkve Uspenja Bogorodice, a star bezmalo jedno stoleće, nije bio od koristi) našao Davidovićev grob doslovno tik uz zid crkve o kojoj se starao monah metuzalem.

Foto: D. M.

Ostalo je zabeleženo da je knjaz Miloš zamerio Davidoviću što je Ustav prekomerno hvalio u novinama: "Ja sam mislio”, izdiktirao je Miloš pisaru poruku, "da je od sviju naši učeni ovdje najluđi Zorić, što ide po ovom snegu, po čaršiji, i puca svejednako iz puške, te lovi vrapce, i baš sam mislio da ne ima nikoga luđeg od njega; a vi, uprav da vam kažem, još ste od njega luđi."

Foto: Wikipedia/Uroš Knežević

Na prašnjavoj nadgrobnoj ploči, na grobu ovog srpskog velikana, razaznaju se slova napisana starom srpskom ortografijom: „Sav Srbin“. Porcelanski portret Davidovićev razbijen je u paramparčad 1977. godine, a novi, koji je na nadgrobni spomenik postavljen 1984. godine, nakon postavljanja je oskrnavljen.

Kao da progon ovog nedovoljno cenjenog srpskog velikana traje i danas.

(D. M.)