EKSPROPRIJACIJA: Seljaci ne daju njive, izgradnja prioritetnih puteva se odlaže godinama (FOTO)

Zbog eksproprijacije zemljišta i otkupa njiva od seljaka, izgradnja prioritetnih puteva u Srbiji odlaže se i godinama. Samo pri izgradnji puta Kragujevac-Batočina, koji je deo obećanja "Fijatu", zbog eksproprijacije izgubljeno je dve godine!

Veljko Merdžan, direktor kragujevačkog Preduzeću za izgradnju grada kaže da je samo za otkup parcela za auto-put na teritoriji Kragujevca bilo potrebno godinu dana. Još toliko trebalo je za otkup njiva na teritoriji opštine Batočina.

- Kada na papiru imamo koje njive treba otkupiti i čiji su to posedi, posao tek počinje. Malo koji naš seljak, naslednik imanja, odmah nakon smrti roditelja pokreće ostavinsku raspravu i imovinu prevede na sebe. Neke parcele koje smo otkupljivali vode se na dedu sadašnjeg vlasnika, na čoveka koji je preminuo još tokom Drugog svetskog rata. Tada moramo da nađemo naslednike koji tek u tom momentu pokreću ostavinsku raspravu. Onda čekamo sud, urgiramo da se sve ubrza. Za to vreme izgradnja puta čeka - objašnjava Merdžan.

Ovakva situacija je, ipak, jedna od lakše rešivih problema. Neke parcele na mestu sadašnjeg auto-puta bile su vlasništvo Vodeničarske zadruge osnovane negde oko 1839. godine!

- Najpre treba naći koji su domaćini osnovali tada zadrugu i ko je pravni naslednik te zadruge. Kada se i nađu imena, treba tražiti potomke tih ljudi kroz pet narednih kolena sve do danas. To radimo preko katastra. Kada i to uspemo, skoro da je pravilo da jedan od tih ljudi sada živi u Australiji. Onda treba tražiti njega - kaže Merdžan uz nevoljni osmeh.

U kragujevačkom Preduzeću za igradnju grada kažu da iste ove probleme imaju i kod izgradnje svake gradske ulice. Dešava se da vlasnik parcele živi u Dalmaciji, da je njegovo samo 10 kvadratnih metara koje treba otkupiti i da nema nameru da dolazi u Srbiju zbog toga. Ako se radi put ili vodovod kroz prigradsko naselje, samo jedan komšija može odbiti da proda deo placa.

Zbog problema s eksproprijacijom pre tri godine, na Korman-polju kod Kragujevca, gde je trebalo fabrike da grade "Fijatovi" kooperanti, u pitanje je došao posao sa Italijanima! Imovinsko-pravni odnosi na Korman-polju bili su nerazjašnjeni 30 godina, pošto je eksproprijacija za izgradnju "Zastavinih" postrojenja rađena još davne 1978.

Devedesetih godina, vlasnici parcela pokrenuli su postupke da se izvrši deeksproprijacija. Neki slučajevi su rešeni, ali mnogo njih nije. Ušlo se u nerazmrsivi lavirint iz koga izlaza nije bilo. Osim tih problema, seljaci su odbili i cenu koju im je država ponudila za dedovinu. Država je odustala i kooperantima dala lokaciju u naselju Grošnica.

Eksproprijacija ipak nije jedini problem koji usporava srpske puteve i auto-put Kragujevac-Batočina, započet 2006. godine. Ostale godine "pojela" je izrada planova detaljne regulacije, projekata za svaku deonicu, razne kontrole, kao i činjenica da je oko 300 dana potrebno da se u Srbiji dobije samo građevinska dozvola. Tek tada dolazi na red tender za izbor izvođača radova. Sama izrada puta, asfaltiranje, najkraće traje.

(M. M.)